راهکارهای استاد حسین احمدی برای جبران کمبود وقت

از کمبود وقت و زمان شکایت دارید؟ تصور می‌کنید که در این زمان محدود، نمی‌توانید به درس­های باقی مانده و مطالب نخوانده بپردازید؟ آیا فکر می‌کنید که این روزها کمبود وقت، مسؤول گرفتاری‌های شماست؟ بزرگان گفته‌اند: «فرصت، به دست آمدنی نیست، بلکه به دست آوردنی است.» این، واقعیتی است که نیازمند خلاقیت و مدیریتی دقیق است؛ یعنی شما می­توانید با استفاده صحیح و دقیق از فرصت­های موجود، زمان را گسترش دهید، و در عوض تنبلی، بی‌نظمی و آشفتگی، دزدهای زمان شما هستند؛ اما چگونه می‌توان زمان را در اختیار گرفت و از آن بهترین بهره برداری را کرد؟ در اینجا نکاتی چند برای استفادۀ بهینه از زمان باقی مانده تا آزمون سراسری ارایه می‌شود.

* طول مدت مطالعه را تعیین کنید. دقت کنید که بعد از چه مدت مطالعه احساس خستگی می­کنید؛ آیا 60 دقیقه مطالعه برای شما مناسب است؟ آیا 90 دقیقه مطالعه برای شما مناسب است؟ بعضی از افراد، بنا به دلایل مختلف، به وقفه‌های مکرر در حین مطالعه نیاز دارند؛ در ضمن، درس­های مشکل­تر به وقفه‌های بیشتری احتیاج دارند.

* از “زمان‌های مرده” استفاده کنید. گاه دانش‌آموزان علت درس نخواندن خود را معطلی در مطب دکتر یا مواردی مشابه ذکر می‌کنند. ما هم می‌پذیریم که نمی‌شود از این انتظارها خلاص شویم، ولی نیاز نیست که یک گوشه بنشینیم و با انگشتان دستمان بازی کنیم. بهتر است چنین شرایطی را از قبل پیش بینی کنیم و یک کتاب یا جزوه را همراه خودمان داشته باشیم و مطالعه کنیم. همچنین لحظاتی که در اتوبوس یا صف تاکسی هستیم و به سمت منزل یا محل تحصیل خود در حرکتیم یا اوقاتی که پیاده به سمت مقصدی می‌رویم و به نوعی نمی‌توانیم برنامه خود را دنبال کنیم، جزو اوقات مرده محسوب می‌شوند. هر فردی برای مدیریت زمان می‌تواند از خود بپرسد که چه کارهایی را می‌تواند در وقت مرده انجام دهد؟ یک فرد موفق، همیشه برای وقت مرده خود، برنامه دارد و سعی می‌کند برخی از برنامه‌های خود را که می‌تواند در این زمان انجام دهد، موکول به آن کند تا نهایت استفاده را از زمان ببرد. حفظ لغات سخت زبان عربی، فرمول‌های ریاضی، شیمی، فیزیک و حفظ شعر یا آیه‌ای از قرآن یا مرور مطالب خوانده شده، نمونه‌هایی هستند که می‌توان آن را در وقت مرده انجام داد.

* به مدت یک هفته، همه افکار، اندیشه‌ها و فعالیت‌های خود را روی کاغذ بیاورید، انجام این کار به شما کمک می‌کند تا درکی از آنچه می‌توانید در طول یک روز انجام دهید داشته باشید. همچنین می‌توانید وقت‌های تلف شده خود را در یک هفته محاسبه کنید. به این ترتیب و با شناسایی اوقات مفید و تلف شده، به زندگی خود سر و سامانی می‌دهید و بهتر می‌توانید کارها را سر موقع خودشان انجام دهید. درباره خودتان صادقانه قضاوت کنید و به دنبال زمان‌هایی باشید که می توانید از آنها به صورت عقلانی‌تر استفاده کنید.
* روی یک کاغذ با خط خوانا عبارت “وقت را تلف نکن” را بنویسید و آن را در جایی قرار دهید که دایم جلوی چشمتان باشد تا سرانجام ملکه ذهنتان شود. هر چه وقت تلف کردن در زندگی‌تان کمتر باشد، کارها بهتر پیش می‌رود.

* زمان مشخصی برای ارتباط با دیگران تعیین کنید. تمرکز، در زمانی که دایم گوشی شما زنگ می‌خورد، ایمیل دریافت می‌کنید یا دیگران با یکدیگر صحبت می‌کنند، بسیار سخت است. ۳۰۰ دقیقه از زمان کار هر روز خود را برای برقراری ارتباط با دیگران بگذارید. پس از آن در کمال تعجب می‌توانید کارهای بیشتری را تکمیل کنید. اگر یک اتاق مخصوص خود دارید، در زمان نیاز، از بستن در و گذاشتن علامت «مزاحم نشوید» روی آن نترسید. در حال مطالعه درس­هایتان، در‌ها را روی اینترنت هم ببندید و نگذارید حواس شما را پرت کند.
* گُلِ وقتتان را پیدا کنید؛ چه زمانی شما بیشترین و بالاترین مقدار بهره‌وری خود را حس می‌کنید؟ ممکن است پس از صرف یک وعده غذا یا شاید ۴۵ دقیقه پس از خوردن چایی یا قهوه صبحگاهی، با توجه به تجربه روزانه خود، سعی کنید که اوقات حداکثر بهره‌وری خود را پیدا کرده و از آن برای پیشرفت و انجام کار‌هایی مهم و برای زمان‌های حداکثر بهره‌وری خود برنامه‌ریزی کنید و با انرژی زیاد کار‌های خود را انجام دهید. بهتر است که انجام کار‌های روتین و روزمره را بگذارید برای زمان‌هایی که بهره‌وری شما کاهش پیدا کرده است. من همیشه به دانش‌آموزان می‌گویم که گُلِ وقتتان را به درس‌هایی که آنها را دوست ندارید، اختصاص دهید؛ چون برای درس‌هایی که آنها را دوست دارید، همیشه حال و حوصله خواهید داشت، و مشکل سر درس‌هایی است که به آنها علاقه‌ای ندارید. حقیقت آن است که انسان تمایل دارد کارهای راحت‌تر یا دوست داشتنی‌تر را در ابتدا انجام دهد و کارهای سخت را به بعد موکول کند؛ اما باید بپذیریم که هیچ بعدی وجود ندارد! بنابراین، کارهایی را که پر‌اهمیت‌تر و زمان ‌بر ‌تر یا خسته کننده‌تر هستند، ابتدا انجام دهید‍‍؛ ضمناً فراموش نکنید که انرژی انسان در اول وقت، خیلی بیشتر از سایر اوقات است.

* محل مطالعۀ خود را مرتب کنید. مطمیناً در یک محیط نامرتب و کثیف نمی­توان بخوبی تمرکز کرد. نمود محیط کاری و حتی محتویات درون کیف شما در ذهن شما آشکار خواهد شد، و اگر همه چیز مرتب و سر جایش باشد، ذهن شما هم مرتب‌تر و راحت‌تر درگیر مسایل می­شود تا اینکه دغدغۀ ذهن شما یافتن یک خودکار در بین انبوهی از کاغذهای روی میزتان باشد! در پایان هر روز، محیط کاری خود را مرتب کنید تا روز بعد را با یک حس توام با پاکیزگی و انرژی مثبت آغاز کنید.

* تقویم دیواری تهیه کنید. همه ما در خانۀ خود و درون کامپیوتر‌ها تقویم داریم، اما یک تقویم دیواری، قابل پنهان شدن از دید شما نیست و با وجود آن در محل زندگی، همیشه تاریخ قابل مشاهده است. این تقویم دیواری را جایی نصب کنید که قابل دیدن باشد (پشت سر خود نگذارید) و تاریخ‌های مهمی را که در ماه باید به یاد داشته باشید، به طور واضح علامت بزنید. بدین ترتیب، شما می‌توانید تاریخ و گذشت روز، هفته و ماه را کنترل کنید و هیچ رویداد مهمی در آینده فراموش نمی‌شود.
* سعی کنید برای یک روز با استفاده از کرنومتر، زمان شروع و پایان مطالعۀ خود را مشخص کنید، و حتی زمان نوشیدن، صحبت کردن یا تماشای منظره از پشت پنجره را محاسبه کنید. در انتهای روز، ممکن است شگفت زده شوید که چقدر ساعت مطالعاتی محدودی داشته‌اید؛ در حالی که فکر می‌کردید در تمام روز به سختی مطالعه کرده‌اید.

استاد حسین احمدی مدرس و مشاور برتر کنکور